“คำพิพากษาของศาลย่อมเป็นอันเด็ดขาด”

คำอธิบาย
คำพิพากษา (judgment, judgments) หรือ คำวินิจฉัย (decision) ถือเป็นคำสั่งหรือคำชี้ขาดตามความเห็นของศาลจากการพิจารณาคดีที่ฟ้องต่อศาลในคดีมีข้อพิพาท อันเป็นการระงับข้อพิพาทระหว่างบุคคลสองฝ่าย เพื่อยุติกระบวนพิจารณาในชั้นของศาลนั้น
ส่วนคำสั่งชี้ขาดคดีใช้ในคดีไม่มีข้อพิพาท เช่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดก เป็นต้น แต่คำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกนั้น หากมีผู้คัดค้าน ศาลจำต้องดำเนินคดีแบบมีข้อพิพาท มิฉะนั้นจะถือเป็นกระบวนการพิจารณาผิดระเบียบ
คำตัดสินตามความยินยอม (consent decree), คือ คำพิพากษาที่มีขึ้นเมื่อคู่ความทุกฝ่ายตกลงกันในผลลัพธ์บางอย่าง เช่น เมื่อคู่ความในคดีแพ่งทำสัญญาประนีประยอมยอมความกันในศาลและไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดี ศาลสามารถมีคำพิพากษาตามยอมนั้นได้
คำพิพากษาแสดงสิทธิ (declaratory judgment), คือ คำพิพากษาในคดีแพ่ง ที่ประกาศว่า คู่ความฝ่ายหนึ่ง ๆ มีสิทธิ หน้าที่ หรือหนี้อย่างใด เช่น คำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดก
คำพิพากษาโดยขาดนัด (default judgment), คือ คำพิพากษาให้คู่ความฝ่ายหนึ่งชนะคดี เมื่อคู่ความอีกฝ่ายหนึ่งไม่มาศาลตามนัด เช่น โจทก์ฟ้องคดีแล้วจำเลยไม่มาศาลตามกำหนดนัด โจทก์จะยื่นคำร้องต่อศาลขอให้ศาลสั่งโจทก์ชนะคดีโดยจำเลยขาดนัดยื่นคำให้การ หมายถึงจำเลยไม่ประสงค์ต่อสู้คดี เป็นต้น
คำพิพากษารวบรัด (summary judgment), คือ คำพิพากษาที่มีขึ้นโดยไม่ต้องดำเนินกระบวนพิจารณาเต็มรูปแบบ เช่น คดีผู้บริโภคหรือคดีมโนสาเร่หรือคดีไม่มีข้อยุ่งยาก
คำพิพากษาแก้ไขเพิ่มเติม (vacated judgment), คือ คำพิพากษาของศาลสูงที่ยก, กลับ หรือแก้คำพิพากษาศาลล่าง เช่น คดีอาญา ศาลชั้นต้นมีคำพิพากษาลงโทษจำเลย แต่ศาลชั้นอุทธรณ์ไม่เห็นด้วยและยกฟ้องจำเลย เป็นต้น